Chọn Gỗ làm đồ thờ, mít, dổi, gụ, hương, tràm
???Gỗ gì làm đồ thờ tốt nhất???
Ngày nay, giao thương thuận lợi và nhu cầu sử dụng gỗ cao nên tại Việt Nam, tất cả các loại gỗ đều rất sẵn. Từ gỗ quý nhóm 1 như gụ, gù, hương, cẩm, mun, trắc, sưa, cho đến dổi, sồi, sến, táu,lim, nghiến,trò… Một số có nguồn gốc từ Lào, Campuchia, một số đến từ những vùng đất xa xôi như Indonesia, Nam Phi, Nga, thậm chí là các nước Nam Mỹ. Nguồn gỗ dồi dào khiến khách hàng có nhiều lựa chọn sử dụng, phù hợp với mục đích và túi tiền.
Tuy nhiên, để làm đồ thờ - là một mặt hàng mang đậm nét văn hóa truyền thống, cùng với ý nghĩa tâm linh, thì việc chọn loại gỗ gì cho phù hợp lại còn là vấn đề tranh cãi sôi nổi. Đồ thờ khác với tất cả các sản phẩm từ gỗ khác, không phải chỉ cần bền, đẹp từ chất gỗ mà còn phải đảm bảo tính thanh cao của việc thờ tự, tính mỹ thuật và khả năng chạm khắc đường nét truyền thống được. Ngoài ra, gỗ làm đồ thờ còn phải phù hợp với thị hiếu và quan niệm truyền thống của dân tộc. Để đáp ứng các yêu cầu đó, các loại gỗ phổ biến nhất để làm đồ thờ hiện nay, xin tạm phân nhóm theo giá thành như sau :
- Nhóm có giá trị kinh tế cao : Gụ, hương, cẩm.
- Nhóm phổ biến : Mít, dổi, vàng tâm.
- Nhóm bình dân : tràm, dâu, tạp.
Đối với nhóm có giá trị kinh tế cao, xin không bàn tới. Tuy nhiên, khi khách hàng phân vân chọn lựa giữa gỗ mít và gỗ dổi, thì với kinh nghiệm của chúng tôi, có thể thấy :
Mít : là loại gỗ tốt nhất trong vườn, không mối mọt, dễ kiếm, gỗ thớ vàng, óng. Do các đặc tính đó, từ xưa các bậc tiền bối là sử dụng gỗ mít để làm các đồ thờ tự thông dụng như đài, nến, ống, hương, mâm bồng, khám ngai nhỏ, thậm chí cả bàn thờ. Sự phổ biến của gỗ mít sử dụng để làm đồ thờ là nguyên nhân ra đời sự tích Ông Đa bà mít.
Dổi : là loại gỗ từ trên rừng, không mối mọt, thủa xưa rất khó để đưa về làng quê đồng bằng nên có giá trị cao. Gỗ dổi có vị hơi chua thanh khi còn tươi và thơm mát khi khô, thớ gỗ xanh vàng, óng ánh, tom gỗ mịn, đặc biệt gỗ dổi chịu lực tốt, tuổi thọ cao. Từ xưa gỗ dổi thường được dùng để làm các đồ thờ quan trọng như đồ trong mật thất, kiệu bát cống, kiệu bành, kiệu long đình, cửa võng ( thiều châu), hoành phi, câu đối. Đồ thờ Hải Mạnh đã từng phục chế một cỗ long đình, không có một chiếc đinh nào, chỉ có chốt che, tuy nhiên ngoài việc sửa các chi tiết bị sứt trong quá trình sử dụng và chân long đình bị húi do tiếp xúc với nền đất ẩm, còn lại cả chiếc long đình vẫn chắc chắn và không bị mối mọt.