Ngai thờ - Ỷ thờ

Ngai thờ (còn gọi là ỷ thờ) là một hiện vật tạo thế uy nghi cho thần thánh hoặc các vị gia tiên.

Ngai thờ bao gồm tay ngai, thân ngai, lưng ngai, bệ và chân ngai. Tay ngai tròn ở trên cùng , ôm lấy lưng rồi chạy ra hai bên về phía trước. Tay ngai như thân của đôi rồng, đầu tay ngai được chạm hai đầu rồng trong tư thế quay chéo vào để chầu bài vị (thần chủ) đặt trên ngai. Thân ngai thường bao gồm hai trụ chính đỡ cổ tay ngai, một số trụ phụ ở hai bên. Lưng ngai là mảnh ván hơi cong ra phía sau, được bổ ô cân đối, với những đề tài trang trí như rồng, linh thú và hoa thiêng cùng vân xoắn. Bệ ngai phía dưới được chia nhiều cấp nhô ra ,thụt vào với các đường diềm phang hoặc cong vỏ măng , trên đó trang trí những cánh sen vuông, rồng, lân, hoa cúc và nhiều biểu tượng khác. Dưới cùng là bốn chân ngai thường dưới dạng chân quỳ.

Ngai thờ hay ỷ thờ được đặt ở giữa và trong cùng trên ban thờ. Bên trong ngai thờ thường đặt bài vị (thần chủ ) tượng trưng cho sự hiện diện của người đã khuất trong gia đình hoặc các vị thần thánh. Với cách bài trí này, ngai thờ còn tượng trưng cho chiếc ghế dành cho tổ tiên thuộc hàng cao nhất để có thể quan sát, chứng giám và phù hộ cho toàn bộ con cháu trong gia đình, dòng tộc.

Ngai thường được sơn son thiếp vàng, thiếp bạc hoặc sơn PU. Ngai thờ gồm các loại: Ngai tiểu, ngai trung, ngai đại, ngai 60...

Kích thước ngai thờ được chế tác theo các cung tốt trên thước Lỗ Ban và chất liệu gỗ chủ yếu làm ngai thờ gồm gỗ dổi, gỗ vàng tâm, gỗ mít, gỗ tràm...